Anka Kuşu - D.H.Lawrence

  Yeni tanıştığım İngiliz yazar Lawrence'ın "Anka Kuşu" adlı deneme kitabı, uçak yolculuğum boyunca bana arkadaşlık etti. İşin güzel tarafı eleştirilerini sağlam cümlelerle zenginleştirmiş ve lafı çevirmeden düşüncelerini doğrudan yazan bir yazarla tanışmış olmaktan büyük şeref duydum. Eleştirilerini kimseyi takmadan yapmış, dürüst bir üslupla okuyuculara düşüncelerini Polyana kibarlığına baş vurmadan net bir şekilde aktarmaya çalışmış. Eleştirmek için seçmiş olduğu başlıklar ise: Sevgi, Horozsu Kadınlar ve Tavuksu Erkekler, Yaşam, Kitaplar, Adolf, Kuşlar-Hayvanlar-Çiçekler Üstüne, Nottingham- Maden Bölgesinin Kırları, Avcıdır İnsan, Demokrasi, Dine Bağlılık, Roman Neden Önemli?, Roman ile Duygular, Töre ile Roman, Romana Atılacak Bıçak- ya da Bomba, Resim Yapmak.

   Sevginin bir göreceden ibaret olduğunu savunmuş, her sevginin sahibi başkadır ve bu yüzden de sevgi kelimesi sadece bir anlama sahip değildir. Sevgi istenilen noktaya varmak için kullanılan bir yaratma gücüdür. Lawrence, kadın ve erkeklerin karakter dağılımlarından yola çıkarak ideal kadın ve ideal erkek denklemini yeniden kurmuş ve yaşadığı dönemdeki kadınların birer horoz olduklarını, erkeklerin ise birer tavuk olduklarını savunmuş.Yaşam dediğimiz şeyin başlangıcı bir bilinmezden ibarettir. Kitaplar ise ona göre bilincin oyuncaklarıdır. İnsanı bir düşünce serüvencisi olarak görmüş. Yazarlar kitaplara yalanlar gizlerler ve okuyucular o yalanların ardında yol alırlar çünkü bir umut gördüklerine daha çok inanmayı tercih ederler. 19. yüzyıldan itibaren insan ruhu modernleşmeyle çirkin bir hal almaya başladığından, aslında Sanayi Devrimi'yle duyguların ve estetiğin kaybolduğundan bahsetmiş. Sıradan madencilerin içgüdüsel bilinçten doğma kendilerine özgü bir güzellik duygusu varmış fakat endüstrileşme yüzünden bu özelliklerini yitirmişler. Ek olarak, bu duruma gelinmesinin en büyük nedenini şöyle belirtmiş : "Bütün insan gücünün bayağıcasına salt bir çıkar yarışına zorlanmasından modernleşme doğmuştur". Ona göre İngiltere ne kadar şehirleşmeye çalışırsa çalışsın, asla kasaba havasından kopamayacağını vurgulamış.

   Kitapta altını çizdiğim kısımlardan birkaçını sizlerle paylaşmak istedim. Yazarın eleştirileri uzaktan hadsizlik veya patavatsızlık gibi algılanabilir ama  böyle cesur eleştiri yapan yazarlar çok azdır. İşte  kitapta saptadığım doğru düşüncelerin birkaçından bahsetmek istedim. Umarım yazmış olduğum bu yazı kitabı almanıza teşvik edecek bir araç olmuştur. Bir sonraki kitap tavsiyesinde görüşmek üzere.