Beyoğlu Avrupa( Aynalı) Pasajı

  

FOTOĞRAF: KLİVYA ARMAĞANLIYAN

   Bu aralar; hanlara, pasajlara, köprülere ve bunlar gibi birçok tarihi yapılara kafayı takmış vaziyetteyim. Bu zamana kadar aklım neredeymiş gerçekten hiçbir fikrim yok. Hele ki son zamanlarda Pera’daki heykeller daha da çok dikkatimi çeker oldu. Her sabah olmasa da işe gitmeden önce uğradığım bir kahve dükkanı var, oradan kahvemi aldıktan sonra muhakkak Avrupa (Aynalı) Pasajı’nın  içinden geçerim. Bu kadar zaman oradan geçmeme rağmen pasajın yukarı kısmında bulunan sanatın adeta aynası niteliğindeki heykelleri fark etmem birkaç ay önce gerçekleşmişti. Hayret! O kadar da detaylara takılırım ve incelerim fakat bazen bazı şeyler es geçilebiliyormuş. Mitoloji hikayelerinden fırlamış gibi ihtişamlı görüntüye sahip heykellerin; her birinin birer zanaatkarı  temsil ettiğini anlamamak zaten mümkün değil. 1874 yılında Domenico Pulgher adlı Avusturya’lı bir mimar tarafından Avrupa Pasajı inşa edilmiş.  Beyoğlu Yeni Çarşı Caddesi ve Sahne Sokağını birbirine bağlayan bu pasaj; tarihi dokusunu günümüzde de pek kaybetmemiş desek yalan olmaz. Ek bir bilgi olarak; 1870 yılında çıkan o büyük yangından önce Çiçek Pasajı’nın yerinde de Naum Tiyatrosu bulunuyordu ve Avrupa pasajı bu olaydan sonra yaptırılmış. Aynalı Pasajı denmesinin nedeni ise; her dükkanın kapısının yanında insan boyundaki aynaların bulunması. Eskiden onların üstlerinde bulunan gaz lambalarıyla dükkanların girişi aydınlatılırmış şimdi ise antik görünümlü lambalarla süslenmiş. Neo-Rönesans üslubu kullanılarak inşa edilen bu geçit, toplam 22 adet dükkan barındırıyor ve her dükkanın üst katında bir oda ile mutfak ve bir mahzen mevcut. İlk yaptırıldığı zamandan 1900’lerin ortasına kadar; aralarında çiçekçi Sabuncakis’inde bulunduğu, terzi, saatçi, iplikçi, kuaför, kuyumcu, ayakkabıcı, tuhafiyeci gibi birçok Ermeni ve Rum esnafın çalıştığı bir alanmış.